Een interview met Freek de Goeje

IFFG haalt van 13 t/m 16 april de wereld naar de vesting. De komende weken kun je alvast proeven aan dat wat het filmfestival straks te bieden heeft. Deze week een interview met de 26-jarige Freek de Goeje, maker van De Toemoek Hoemak Expeditie, op vrijdag 14 april om 17.45 uur te zien tijdens het Lokaal Talent Programma

Freek, het ontstaan van de Toemoek Hoemak Expeditie heeft een wel heel persoonlijke tint.
,,Klopt, honderd jaar geleden trok Claudius de Goeje, de oom van mijn opa, het regenwoud van koloniaal Suriname in. Hij was antropoloog en cartograaf, legde daar de eerste contacten met de inheemse bevolking en hij bracht als eerste westerling Suriname in kaart. Het gebergte daar draagt ook onze naam: het De Goejegebergte. Als kind was ik daar heel trots op. Er hingen posters van op mijn kamer. Die berg had voor mij iets sprookjesachtig, maar tijdens mijn opleiding begon ik steeds meer vraagtekens te krijgen.

Je wordt ouder en de tijd van Black Lives Matter heeft veel in beweging gezet. In Nederland, maar ook bij mij. We zijn in Nederland steeds bewuster van het koloniale verleden, maar er zijn nog veel vragen waar ik geen antwoord op had. Wat vonden de Wayana’s (de inheemse bevolking) ervan dat ongevraagd hun leefomgeving in kaart werd gebracht? Wat betekent dat gebergte voor hen. Is er ook een inheemse naam voor? Was het in kaart brengen van dat gebied niet de grote oorzaak van ontbossing door de komst van goudmijnen? Kortom: hoe groot waren de bedoelde en onbedoelde gevolgen?”

Een interview met Freek de Goeje
"Het De Goejegebergte had voor mij als kind iets sprookjesachtigs, maar tijdens mijn opleiding begon ik steeds meer vraagtekens te krijgen."
Een interview met Freek de Goeje

Hoe ben je in contact gekomen met de inheemse bevolking in Suriname?
,,Via Stichting Mulokot, een stichting in Paramaribo die de belangen van de Wayana’s vertegenwoordigt. Toen ze mijn achternaam zagen, wisten ze genoeg en zeiden ze ‘kom maar langs’. Zij hebben me enorm geholpen met het opzetten van de expeditie. Het idee was om in de voetsporen te treden van Claudius en zijn route af te leggen om zo de verschillen tussen toen en nu te ontdekken. Er waren veel onzekerheden, niemand was ooit op de top van het gebergte geweest. Eenmaal op de top bleef de euforie bij mij een beetje uit. Heel mijn leven droomde ik ervan om erheen te gaan, maar uiteindelijk zag het er precies zo uit als alle andere stukken jungle. Uiteindelijk bedacht ik me dat het helemaal niet om mij ging, maar om de Wayana’s. Er was een inheemse cartograaf mee en die bracht het gebergte in kaart voor de Wayana’s. Ik ben heel blij dat ik het gedaan heb en het is de bedoeling dat ik opnieuw naar Suriname ga om met de Wayana’s educatieve filmpjes te maken voor komende generaties.”

Een interview met Freek de Goeje
Een interview met Freek de Goeje

Wat wil je dat mensen van jouw film leren?
,,Over het slavernijverleden wordt steeds meer bekend en er wordt ook steeds meer over gepraat, maar een groot gedeelte van de geschiedenis in Suriname is nog onderbelicht. In Suriname wordt deze inheemse bevolking nog steeds niet gezien als volwaardige burgers. Ze worden niet erkend, hebben geen scholing en geen grondrechten. Niemand lijkt daar oog voor te hebben. Ik wil deze onderbelichte geschiedenis graag belichten zodat mensen iets leren over een groep mensen die ook aan Nederland verbonden is. Sommigen spreken zelfs Nederlands. Het begon allemaal met een persoonlijke invalshoek, maar het is mooi om daar een grotere overkoepelende thematiek aan te verbinden.”

Een interview met Freek de Goeje

Over Freek
Freek de Goeje (1997, Amsterdam), studeerde af aan de HKU als filmmaker. Hij is schrijver, regisseur en producent. Op 1 september verschijnt zijn boek Een berg die mijn naam draagt. De Toemoek Hoemak Expeditie is online en in de zaal te zien tijdens het Lokaal Talent Programma